ΤΜΗΜΑ ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑΣ & ΥΔΡΟΛΟΓΙΑΣ (ΥΔΡΟΓΕ).
Το Τμήμα Υδρογεωλογίας και Υδρολογίας (ΥΔΡΟΓΕ) υπάγεται στη Διεύθυνση Υδατικών Πόρων και Γεωθερμίας.
Η Υδρογεωλογία είναι η επιστήμη η οποία μελετά και ερευνά τις συνθήκες κίνησης και εναποθήκευσης του νερού στο υπέδαφος. Γι’ αυτό το σκοπό επιστρατεύει κατάλληλα εργαλεία και μεθόδους και συνεργάζεται με πολλά επιστημονικά πεδία. Από ιδρύσεως της πρώτης υβριδικής Γεωλογικής Υπηρεσίας στη χώρα μας (1925), η επιστήμη της Υδρογεωλογίας ήταν παρούσα στις αναπτυξιακές προσπάθειες της Χώρας με προγράμματα, τα οποία επικεντρώθηκαν στην αξιολόγηση και εκμετάλλευση των υπόγειων νερών, ιδιαίτερα στις μεγάλες και παραγωγικές πεδιάδες της χώρας. H δραστηριοποίηση της Υδρογεωλογίας στο ρόλο συμβούλου της Πολιτείας, όπως προβλέπεται από το θεσμικό πλαίσιο της Ε.Α.Γ.Μ.Ε. αφορά στη συμμετοχή:
Σε όργανα και επιτροπές του Υπουργείου Περιβάλλοντος για θέματα διαχείρισης υδάτων και χάραξης πολιτικών
- Σε ρόλο συμβούλου σε θέματα Διακρατικών Υδάτων (όπως Λίμνες Δοϊράνη, Πρέσπες και Αξιός ποταμός) του Υπουργείου Εξωτερικών
- Σε επιτροπή του Υπουργείου Υγείας για την αναγνώριση των φυσικών μεταλλικών νερών.
Οι κύριες ερευνητικές δραστηριότητες του τμήματος Υδρογεωλογίας περιλαμβάνουν:
- Διερεύνηση, οριοθέτηση και αξιολόγηση υδρογεωλογικών συστημάτων Λειτουργία και συντήρηση «Δικτύου Παρακολούθησης» Υπόγειων Νερών
- Κατάρτιση υδρολογικών ισοζυγίων
- Υποστήριξη Σχεδίων Διαχείρισης λεκανών Απορροής Ποταμών (ΛΑΠ)
- Μελέτη ποιοτικής (ρυπαντικής) υποβάθμισης υδροσυστημάτων και μέτρων προστασίας αυτών
- Επίλυση – βελτίωση υδροδοτικών και υδρευτικών προβλημάτων
- Εκτέλεση ερευνητικών υδρογεωτρήσεων
- Μελέτες ζωνών προστασίας σημείων υδροληψίας (πηγές, γεωτρήσεις) σε καρστικά συστήματα • Μελέτη – εφαρμογή τεχνητού εμπλουτισμού υπόγειων υδροφορέων.
- Συντήρηση Βάσης Υδρογεωλογικών δεδομένων σε GIS.
Ανεκτίμητη είναι η συνεισφορά της Υδρογεωλογίας στον τομέα Προγραμμάτων και Εκτέλεσης Έργων για Ύδρευση. Μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι δεν υπάρχει Δήμος στη Χώρα, στον οποίο η Υδρογεωλογία να μην έχει εκπονήσει μελέτη ή γεωτρητικό πρόγραμμα σχετικά με προβλήματα ύδρευσης. Ορόσημο σε αυτή την προσπάθεια αποτελεί πάντα το Έργο «ΥΔΡΕΥΣΗ ΑΘΗΝΩΝ» το έτος 1990, περίοδο κατά την οποία η έντονη ανομβρία δημιούργησε τεράστια προβλήματα επάρκειας στην ευρύτερη περιοχή ευθύνης της ΕΥΔΑΠ. Στο έργο αυτό κατασκευάστηκαν 170 παραγωγικές υδρογεωτρήσεις από την Ε.Α.Γ.Μ.Ε. (τότε ονομαζόταν ΙΓΜΕ) με χρηματοδότηση του ΥΠΕΧΩΔΕ (1990-1994) και της ΕΥΔΑΠ. Με τον εντοπισμό υπόγειων αποθεμάτων νερού στις λεκάνες απορροής του Βοιωτικού Κηφισού, της ΒΑ Πάρνηθας και του Αυλώνα, το ΙΓΜΕ εξασφάλισε 450.000 m3 νερού ημερησίως στην ΕΥΔΑΠ και διέσωσε την Πρωτεύουσα από έλλειμμα υδροδότησης, ενώ δημιούργησε εφεδρική υποδομή για ανάλογες έκτακτες μελλοντικές καταστάσεις.
Το Τμήμα Υδρογεωλογίας και οι υδρογεωλόγοι των Περιφερειακών Μονάδων, σε συνεργασία με άλλες διευθύνσεις του Φορέα, συμμετέχουν ενεργά σε έργα που αφορούν την αξιολόγηση πλημμυρικών φαινομένων, αποβλήτων, ρύπανσης, αποστραγγίσεις μεταλλευτικών χώρων, διερεύνηση κατολισθητικών φαινομένων κ.λπ.
Τα σημαντικότερα προγράμματα που διαχρονικά υλοποιεί το Τμήμα Υδρογεωλογίας αφορούν σε έργα ΕΣΠΑ και προγραμματικές συμβάσεις με Δήμους, ΔΕΥΑ και Περιφέρειες (υπέρ τρίτων), με σκοπό την υδρογεωλογική μελέτη – έρευνα περιοχών αρμοδιότητάς τους.
Τα έργα «υπέρ τρίτων» αποτελούν έργα που έχουν το χαρακτηριστικό της άμεσης επίλυσης προβλημάτων (έργα εφαρμογής), επάρκειας νερού, ποιοτικής υποβάθμισης υπόγειων νερών, διάθεσης αποβλήτων κλπ, στα οποία η Ε.Α.Γ.Μ.Ε. υπερέχει λόγω εξειδίκευσης στο αντικείμενο της υδρογεωλογίας αλλά και λόγω της δυνατότητας συνεργασίας με άλλα αντικείμενα όπως χαρτογράφηση, γεωχημεία, γεωφυσική κλπ. Σημαντικό πλεονέκτημα αποτελεί η υποστήριξη των αναλυτικών εργαστηρίων σχεδόν για το σύνολο των έργων που υλοποιεί το Τμήμα ΥΔΡΟΓΕ (Υδρογεωλογίας και Υδρολογίας). Ενδεικτικά αναφέρεται ότι την περίοδο αυτή υλοποιούνται έργα για λογαριασμό της ΔΕΥΑ Ρόδου, Λουτρακίου, Αρχαίας Ολυμπίας.
Στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020 / Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα, υλοποιούνται δύο έργα από το τμήμα Υδρογεωλογίας. Το έργο «Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης» για τα υπόγεια νερά, με προϋπολογισμό 6.500.000€, περιλαμβάνει 1894 Υδροσημεία (Σταθμούς Παρακολούθησης) και καλύπτει όλη την επικράτεια, ακόμα και απομακρυσμένα νησιά όπου υπάρχει ανθρώπινη δραστηριότητα, αποτυπώνοντας την υφιστάμενη κατάσταση των υπόγειων νερών.
Το έργο στοχεύει στην παρακολούθηση των ποιοτικών και ποσοτικών χαρακτηριστικών όλων των υπόγειων υδατικών συστημάτων της χώρας, με έμφαση στα πλέον σημαντικά από άποψη οικονομικής δραστηριότητας. Τα αποτελέσματα του έργου αποτυπώνονται σε Ετήσιες Εκθέσεις Αξιολόγησης, οι οποίες αξιοποιούνται περαιτέρω κατά την σύνταξη των αναθεωρημένων Σχεδίων Διαχείρισης ανά Λεκάνη Απορροής Ποταμού, με τελικό στόχο την άσκηση πολιτικών διαχείρισης και την διασφάλιση της βιώσιμης χρήσης των υπόγειων υδάτων. Το έργο «Συστηματική Απογραφή – Μητρώο Υδρογεωτρήσεων». Πρόκειται για ολοκληρωμένο Μητρώο όλων των υδρογεωτρήσεων κάθε χρήσης, με γεωγραφικά και περιγραφικά στοιχεία (τοπογραφικών, ιδιοκτησιακού καθεστώτος, κατασκευαστικών στοιχείων, υδραυλικών, χρήσης), ώστε να προκύψει σημαντική πληροφορία για τις χωροχρονικές ανάγκες σε νερό της χώρας, αλλά και τον περαιτέρω σχεδιασμό ορθολογικής διαχείρισης και αξιοποίησης του υπόγειου υδατικού δυναμικού. Το έργο εκτελείται προκειμένου η Χώρα να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις της Οδηγίας 2000/60/Ε.Κ. αλλά και να προστατέψει το υπόγειο υδατικό δυναμικό από ποιοτική και ποσοτική υποβάθμιση που προκαλεί η ανεξέλεγκτη κατασκευή υδροληπτικών έργων, στα οποία στηρίζεται σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα η άρδευση.
Η συνεισφορά της Διεύθυνσης Υδρογεωλογίας στην Ελλάδα καταγράφεται από αναρίθμητες μελέτες και τεχνικές εκθέσεις, με κύριο αντικείμενο την επίλυση προβλημάτων που αφορούν τα υπόγεια νερά, βοηθώντας την Ελληνική κοινωνία και την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
Διαβάστε για τα υπόλοιπα τμήματα της Διεύθυνσης Υδατικών Πόρων και Γεωθερμίας (ΔΥΠΟΓΕ):